Koninginnedag wordt in tal van Rivierenlandse dorpen uitbundig gevierd. Zo nu en dan, eenmaal in de vijf jaar, maakt bijvoorbeeld Dodewaard er een wel heel bijzonder feest van. Dan wordt het hele dorp bevangen door een soort van koorts, een besmettelijke ziekte. Met man en macht slaan vrijwilligers aan het bouwen van schitterende erebogen, die een aantal weken lang de straten in het dorp overspannen.In 2000 maakten onze cineast Jos Kruisbergen en zijn geluidsman Geert Megens er prachtige beelden van. Wekenlang filmden ze tal van voorbereidingen die uiteindelijk uitmondden in prachtige bouwsels. Van heinde en verre kwamen ze kijken naar het resultaat. De ‘Bogenroute’ was een topper, die leidde tot heuse files in het dorp.
Jos Kruisbergen heeft van die beelden een mooie mini-documentaire gemaakt. In die film vertelt Laura Loderus van het plaatselijke Oranjecomité dat het bogenbouwen een traditie is uit 1928: het jaar dat (toen nog) prinses Juliana zich verloofde met prins Bernhard.
Te zien is hoe al maanden van tevoren wordt getimmerd, gelast, geschilderd en gemonteerd. Het gaat daar in Dodewaard niet om versierde boompjes die over de straat worden heen gebogen, maar om complete bouwwerken waar honderden uren vrijwilligerswerk in gaan zitten. Die voorbereidingen vormen een spannende tijd, want er zit ook nog zoiets aan vast als een competitie. “We zijn concurrenten”, zegt Hendrik Roodbeen. “Maar ’s avonds bij een borreltje zijn we de beste vrienden.” Voor dat borreltje, al dan niet versierd met frikadellen, bitterballen en een stukje worst, is oma Van Tintelen voor velen een vast adresje. Avond aan avond zorgt ze ervoor dat die versnaperingen klaar staan voor de noeste werkers.
Jos Kruisbergen filmde ook bij de familie Van Egmond die druk bezig is met het schilderen van voorstellingen op wat straks een raderwerk moet worden: elk radertje verbeeldt een activiteit die het dorp draaiend houdt.
En elders wordt een prachtboog samengesteld uit de aan elkaar gekoppelde nauwkeurig nagemaakte kerktorens van Hien en Dodewaard.
Uiteraard is er ook gefilmd op Koninginnedag. Met mooie klanken van muziekvereniging Amicitia die onder de bogen door trekt. En uiteraard zorgen schoolkinderen voor een kleurrijke en luidkeelse aubade voor het gemeentehuis. Daar is dan ook voor ’t eerst het Dodewaardse volkslied te horen.
De bogentocht is wederom een groot succes. Langzaam trekken de auto’s onder de kunstwerken door: het winnende raderspel, de kerktorens waarvan er eentje nog net op tijd kon worden voorzien van het haantje dat een hele tijd zoek was geweest. En dan de grote weegschaal, het heen en weer varende pontje Dodewaard-Druten, de Nieuwe Weide, een stel reuzen met ladders en nog véél meer.
Deze mini-documentaire duikt een behoorlijk stuk het verleden in. De kinderen die in de film te zien zijn, lopen nu rond als misschien wel getrouwde volwassenen; verschillende ouderen zijn intussen overleden. En de gemeente Dodewaard van toen bestaat niet meer, is opgegaan in Neder-Betuwe.
Kortom: Oranje Dodewaard besmet door bogenkoorts is een uniek tijdsdocument, waarin Tweestromenland in Beeld en Geluid maar weer eens laat zien dat onze stichting het verleden een toekomst geeft.