Jan van Teeffelen en de Vierdaagse (2004)

Markant boegbeeld van Nijmegen: de topfotograaf Jan van Teeffelen. Duizenden foto’s maakte hij: in de oude Keizerstad en in de rest van de wereld. Zo’n vijftig Vierdaagseweken gingen aan zijn lens voorbij.
Onze cineast Jos Kruisbergen heeft die elementen samengevoegd tot een subliem portretje: Jan van Teeffelen in actie tijdens de Vierdaagse van 2004. Van dat wandelfeest is hij een halve eeuw de hoffotograaf geweest.
Jan van Teeffelen was verknocht aan zijn stad. Hoewel zijn wortels in Maas en Waal liggen: hij werd geboren in Dreumel, in café De Zwaan.
Een opmerkelijk iemand was hij. Hoewel Jan in zijn steevast excentrieke uitmonstering door de stad struinde, viel hij als fotograaf nauwelijks op. Jan was er wel, maar nooit op de voorgrond, bescheiden. Hij hoorde gewoon bij het stadse straatbeeld, ondanks zijn safaripak, het gouden brilletje, de zwierige grijsblonde manen, het witte sjaaltje met de zilveren broche.
De Vierdaagse is een onderdeel van dat straatbeeld. “Ik ben ermee opgegroeid”, vertelt Van Teeffelen voor Jos Kruisbergens camera. In 2004 vereeuwigt de fotograaf dat wandelfeest voor de 41ekeer. Hij loopt als mens tussen de mensen en vangt de beelden die gevangen dienen te worden. Al moet hij er op zijn buik voor gaan liggen, op het asfalt van de Via Gladiola.
En intussen golft de Vierdaagse voorbij. Nu een heerlijke zon, dan weer stromende regen. Wandelaars, toeschouwers, feestvierders, euforie, spier- en blarenpijn, marsmuziek van de Beuningse fanfare Vlijt en Volharding. Doorkomsten in dorpen als Wijchen, Niftrik en Beuningen, de daverende intocht in Nijmegen.
Hoeveel foto’s hij in zijn leven al heeft gemaakt, vraagt Kruisbergen aan Jan van Teeffelen. Hij weet het niet. “Honderdduizend? Misschien minder, misschien meer.” Maar da’s niet belangrijk, voegt hij eraan toe: “Van de honderd foto’s zijn er misschien twee echt goed.” En hij relativeert nog verder als hem wordt gevraagd: “Wat moet er met jouw foto’s gebeuren als je er niet meer bent?” Jan grijnst breed: “In een schoenendoos. Of in de vuilnisbak…”
Dezelfde grijns tooit zijn gezicht in de laatste scène van het filmpje. Hij zwaait Jos Kruisbergen vanuit een andere, Vierdaagse-, wereld met twee handen uit: “De groeten aan Maas en Waal!”

Jan van Teeffelen overleed op 16 september 2011 op 81-jarige leeftijd.