De Speeldoos (2005)

Maas en Waal staat centraal in een speelfilm die in 2004 en 2005 werd gemaakt door de Nijmeegse filmclub Het Motief. Vandaar dat onze cineast Jos Kruisbergen niet ver weg hoefde om zo af en toe met de mensen van de crew mee te gaan en de filmers op locatie te filmen.

Helemaal toeval was het niet dat de regie van deze streekfilm in handen was van Lou Kruisbergen, jawel: de broer van Jos. Op de een of andere manier hebben ze kennelijk toch dezelfde genen. Maar er zijn verschillen: Jos maakt vooral documentaires en reportages; Lou houdt het bij films die veelal van historische aard zijn en een verhaallijn hebben.

De in Grave wonende Lou Kruisbergen stond aan de wieg van de film De Speeldoos. Die speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw in een klein Maas en Waals dorpje. Bijna alle rollen worden gespeeld door mensen uit Maas en Waal. Geen wonder dat er heel veel in het streekdialect wordt gesproken.

Broer Jos volgde de crew op de filmset in Bergharen, maar er zijn eveneens beelden te zien uit Boven- en Beneden-Leeuwen. De reportage bevat ook enkele scenes uit de speelfilm.

Ze komen allemaal aan het woord voor Jos’ camera: hoofdrolspelers Marcel Fransen en Carina Schouten, ‘boswachter’ Hans Arts met zijn gigantische snorrenbaard, de grimeurs Hellen Veld en Sabrina Brouwer, cameraman Tonnie Hol, regieassistente Marlene van Dorp en uiteraard ook regisseur Lou Kruisbergen.

Die vertelt voor de camera van zijn broer dat hij graag een deel van zijn film in Grave had willen opnemen, maar hij kreeg daar geen toestemming om in de plaatselijke kerk te filmen. Reden waarom hij advies vroeg aan de mensen van het Streekmuseum Tweestromenland in Boven-Leeuwen. “Ik kreeg daar enorm veel medewerking”, aldus de regisseur. “Ook de pastoor vond het allemaal prachtig. We mochten overal onze gang gaan, zei hij.” Met als gevolg dat de kerkelijke buitenopnamen in Boven-Leeuwen werden gemaakt; de binnenopnamen in Beneden-Leeuwen.

Aardig om te vermelden is dat De Speeldoos later op het landelijke amateurfilmfestival in Capelle aan den IJssel is bekroond met zilver. Het juryrapport sprak van ‘een heel mooie en consequente sfeertekening uit de dertiger jaren’ en ‘schitterende locaties, goed camerawerk en goede montage’. Dat alles maakt dat de rolprent goed loopt, aldus de jury. “Ook de muziek past heel mooi bij de film.”