Alle films op deze website zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden gekopieerd. Het plaatsen van een link naar onze website is wel toegestaan.

Eerlijk gezegd waren ze een beetje in de vergetelheid geraakt, de 31 inwoners van Beneden-Leeuwen die het leven lieten tijdens de Tweede Wereldoorlog.  Een beetje begrijpelijk was dat wel. Worden in Lauwe niet jaarlijks de gevallen Stoottroepers herdacht? Die plechtigheid op de tweede zondag van oktober trekt telkens meer dan duizend belangstellenden. In het verleden redeneerden ze in Beneden-Leeuwen dat tijdens zo’n grote herdenking meteen ook wel de bij de ‘eigen’ gevallenen kon worden stilgestaan. Met als gevolg dat Beneden-Leeuwen de nationale 4 mei-herdenking aan zich voorbij liet gaan.

Op den duur veroorzaakte dat enige wrevel bij een aantal nabestaanden. Vooral de zussen Bets en Sjaan van der Eijk zaten er flink mee. Ze verloren hun broer Jo tijdens de gevechten rond de Grebbeberg. Ze vonden dat hij en zijn dertig dorpsgenoten recht hadden op een ‘eigen’ herdenking op 4 mei.

Het duurde een jaar of drie voordat hun hartenwens werd vervuld: een ‘echte’ dodenherdenking op 4 mei, bij een ‘echt’ monument dat herinnert aan de Leeuwense oorlogsslachtoffers.

Onze cineast Jos Kruisbergen was bij de onthulling van dat monument, op de Calvarieberg van de Leeuwense begraafplaats. Onder grote belangstelling werd daar op 4 mei 2001 de natuurstenen plaat onthuld met daarop gegraveerd de namen van de 31 omgekomen dorpelingen.

Het werd een indrukwekkende reportage: Kruisbergen filmde de onthulling, de herdenking, de kranslegging en alles wat daarbij nog meer bij hoort: muziek, toespraken, de vele belangstellenden. En hij liet mensen voor de camera hun oorlogsverhalen vertellen. Zoals Piet Wakker. En Jan Vink die herinneringen ophaalt aan de gesneuvelde Martien Salet. Heel bijzonder is het verhaal van Anna Wijman, die haar broer Toon verloor. Die was één van de organisatoren van de meistaking van 1943. Hij werd gefusilleerd.

De massaal toegestroomde belangstellenden waren vol lof over het feit dat Beneden-Leeuwen voortaan op 4 mei bij zijn eigen doden stil kan staan. “Een waardig monument, waarbij waardig kan worden herdacht”, aldus Jan van Gelder. Ook burgemeester Thomas Steenkamp was zeer enthousiast: “Schitterend, zó moeten wij onze mensen herdenken!”