Alle films op deze website zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden gekopieerd. Het plaatsen van een link naar onze website is wel toegestaan.

Een zondag in Rivierenland

Door Bas van der Hoeven

Opstaan als de nacht nog niet helemaal verdreven is door de dag.
Cineast Jos Kruisbergen doet het regelmatig. Uiteraard met zijn camera, begeeft hij zich in de mist die de Wamelse Waalbandijk aan het zicht onttrekt. Nu geduldig wachten op de bloedrode zon die de nevel zal doen verdampen. Kijk, daar is de toren van de Sint-Barbarakerk in Dreumel even zichtbaar tussen uiteengewaaide mistflarden, maar voorlopig wint de mist die boven de wetering plotseling dichtslaat en een ondoordringbare muur vormt tussen het oog van de camera en de wereld. Dan maar terug naar huis, besluit Kruisbergen. Een kop koffie drinken met zijn vrouw Corrie. 

Rond negen uur belt Jan van Deinsen, een vriend van Jos.
Hij wil wandelen langs de Maas. Vanzelfsprekend gaat de camera mee om een nieuwe dag in het polderlandschap te filmen. De mensen die er vissen en varen, wandelen en fietsen, genieten van water, weer en wind. Kruisbergen legt het vast voor mensen die niet meer kunnen wandelen, voor mensen die de schoonheid van Rivierenland nog niet kennen, voor de eeuwigheid.

Na de wandeling de fiets op met Corrie, richting Heerewaarden.
De camera in de rugzak, die wil namelijk niets missen. Bij het pontje van Varik komen ze Heerewaarder Nico Hooijkaas en zijn vrouw tegen. Het gesprek duikt hier aan de waterkant al snel het verleden in. Toen het hoogwater was en Nico met Bart Vissers en de geluidsman van Tweestromenland in Beeld en Geluid, Geert Megens, op de platte kar clandestien palingfuiken zetten in de ondergelopen weilanden. Het was noodweer, als verzopen katten kwamen ze rond middernacht thuis.

Een echtpaar luistert ademloos mee. Hij komt uit Geldermalsen, zij uit Nunspeet. Sinds 1996 wonen ze in Rossum. Nog elke dag genieten ze van de schitterende omgeving, zo vertellen ze. De veerman start de motor en stuurt de boot richting Varik.

Jos Kruisbergen filmt de stapelwolken boven de machtige rivier. Vanaf de Dikke Toren in het Betuwse Varik is de schoonheid van het uitgestrekte Rivierenland mooi te zien. Het uitzicht roept het gedicht van Hendrik Marsman op:

Denkend aan Holand zie ik brede rivieren
traag door oneindig laagland gaan,
rijen ondenkbaar ijle populieren
als hoge pluimen aan de einder staan…

Maar vooral het slot dat tijdens de evacuatie opnieuw betekenis kreeg voor de inwoners van Rivierenland:

De lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam
In grijze veelkleurige dampen gesmoord,
en in alle gewesten wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord.

 Via de Tielse uiterwaarden gaat het huiswaarts. Bij de weg naar Passewaay staat het adembenemende Huizen op de dijk van de in Deest wonende kunstenaar Cor Litjens. Een kunstwerk dat een brug slaat tussen waan en werkelijkheid, dat het landschap tegelijkertijd inkadert en ontsluit. Via de pont bij Tiel eindigt de tocht weer in Maas en Waal.

Aan de overkant worden de torens van Sint-Maartenskerk en Sint-Dominiuskerk door een rood waas omfloerst.
Langzaam verdrijft de aansluipende nacht de dag.

Film is te zien op 2bg.nl