Alle films op deze website zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden gekopieerd. Het plaatsen van een link naar onze website is wel toegestaan.
Dag van de Dijk: eerbetoon aan waterkeringen langs de rivier (2009)
Door: Ruud Stoeten
Zonder dijken zou het Land van Maas en Waal er niet zo lekker bij liggen. Al zevenhonderd jaar beschermen ze het gebied tegen grillige nukken van de rivieren. Meestal lukt dat. Soms gaat het ook mis. Wielen, kleine meertjes vlak achter de dijk, getuigen van doorbraken in vroeger eeuwen: natuurrampen waarbij streekbewoners al hun have en goed verloren en soms ook hun leven.
In januari 1995 ging het bijna wéér fout. De dijken konden de aanhoudende druk van het hoge water niet weerstaan, zo leek het. En Maas en Waal was één van de regio’s die op last van hogerhand werd ontruimd. De evacuatie van volk en vee werd een enorm mediaspektakel, en zorgde voor soms traumatische ervaringen, maar de dijken hebben het gehouden.
In 2009 vierde Maas en Waal de ‘Dag van de Dijk’: als een soort hommage aan de monumentale waterkeringen die van oost naar west door de streek slingeren. En zeker ook om iedereen die het maar weten wilde, te wijzen op het enorme belang dat dijken voor Maas en Waal en z’n bewoners hebben.
Filmkunstenaar Jos Kruisbergen en zijn medewerker Geert Megens maakten een kleurrijk filmpje van die dag.
De dijken hebben ervoor gezorgd dat de mens gedurende zeven eeuwen de kans heeft gehad om zich op het land tussen de Maas en de Waal te ontplooien, zo vertelt historicus Ferdinand van Hemmen in de reportage. Wie goed oplet, ziet overal sporen van drama’s uit het verleden: dijkdoorbraken, wielen en kwelkommen.
Bezoekers konden op het terrein van de Drutense steenfabriek Rodruza van alles zien en horen over de beheersing van het rivierwater. En kijken naar (opgezette) beesten die zich in het waterland thuis voelen. Kinderen deden waterspelletjes en deskundigen gaven uitleg.
Bijzonder was de komst van het binnenvaartschip ‘Willi’: precies 100 jaar geleden gebouwd op de werf van de gebroeders Albert en Adriaan van Gelder (later overgenomen door de gebroeders Van der Werf) in Deest. De ‘Willi’ is een zogeheten ballant, een kanaalschip dat door z’n geringe diepgang bijna overal kan komen. De ‘Willi’ werd teruggevonden in Frankrijk en is door een stel in een stichting verenigde fanaten gered van de sloop. Het gerestaureerde vaartuig houdt een interessant stuk geschiedenis levend en werd op de Dag van de Dijk dan ook druk bezocht en bekeken.
In de film van Jos Kruisbergen komt verder Drutens burgemeester Luciën van Riswijk aan het woord, maar ook Gerrit Kok. Het bijzondere van dijken is ook, zo zegt deze dijkgraaf, dat ze zich lenen voor allerlei activiteiten: van wandelen tot skeeleren en fietsen.”En je kunt op een bijzondere manier, vanaf een verhoginkje, naar twéé kanten kijken: naar de rivier en naar het land.”
Dijkgraaf Kok blijkt desgevraagd niet erg gecharmeerd te zijn van ideeën om de rivieren in toom te helpen houden door de aanleg van retentiebekkens. Volgens hem is het veel belangrijker dat er wordt gezorgd voor een goede en snelle regenwaterafvoer. Daartoe moet de bergingscapaciteit van de watergangen in het gebied flink worden vergroot. “En daar zijn we druk mee bezig”, aldus Kok.