De Heumense kerkdorpen Over- en Nederasselt zijn de oorlog nog niet vergeten. De massale luchtlandingen op 17 september 1944 vormden een belangrijk aandeel in de bevrijdingsoperatie Market Garden. Bij sommigen staan de gebeurtenissen op die dag nog steeds in het geheugen gegrift.
Neem nou de gepensioneerde Overasseltse slager Henny van Lin. Hij zag het op die ochtend allemaal gebeuren: Amerikaanse spitfires en typhoons trokken grommend over de dorpen, schoten omhoog om vervolgens in een duikvlucht de aanval in te zetten op de brug over de Maas bij Grave. Op datzelfde moment landden er tienduizend parachutisten en honderden gliders vol voorraden op de vlakke velden bezijden de Schoonenburgseweg.
Veel dorpelingen woonden op die vroege zondagmorgen de mis bij in de Overasseltse dorpskerk. Henny van Lin kan het zich nog goed voor de geest halen. “De pastoor zei tegen de mensen: ‘Ga maar naar huis, want er staat iets te gebeuren’. Wat er toen gebeurde: je wist niet wat je zag en hoorde. Het was zó massaal, daar konden die Moffen niet tegenop.”
De oud-slager vertelt zijn verhaal voor de camera van de Maas en Waalse cineast Jos Kruisbergen, die al bijna negentien jaar belangeloos alle mogelijke gebeurtenissen in het rivierenland vastlegt voor de filmstichting Tweestromenland in Beeld en Geluid. Kruisbergen en zijn geluidsman Geert Megens hebben er een reportage van gemaakt, die kan worden bekeken op deze website.
Het verhaal van Henny van Lin wordt afgewisseld met originele beelden van de luchtlanding, prachtige plaatjes van het dorp en de bevrijdingsherdenking anno 2008. Op 4 mei filmde Kruisbergen de stille tocht door Overasselt en de plechtigheid bij het oorlogsmonument op de landingsplaats aan de Schoonenburgseweg. De schutters van Salvator Mundi komen in beeld, en ook de scouts en de vele belangstellenden uit de dorpen die de plechtigheid bijwoonden en herinneringen ophaalden en doorvertelden.
Voor de vierde keer werd de bevrijding op die plek bij het uit drie metalen parachutes bestaande monument herdacht. “Het begin van een traditie die we in ere moeten houden”, liet burgemeester Jan van Zomeren weten. Bij het monument werden indrukwekkende toespraken gehouden waarbij ook de jeugd zich liet horen. Er werden kransen en bloemen gelegd, er weerklonk een ingetogen Wilhelmus.
En er werd een nieuw motto geboren voor de herdenking die naar alle waarschijnlijkheid een jaarlijks karakter zal krijgen: ‘Parachutisten voor een nieuwe toekomst’.
Het bevrijdingsmonument herinnert de inwoners van Over- en Nederasselt aan de bevrijding door het Amerikaanse 325ste Glider, het 504de Para Infanterie Regiment en een bataljon van generaal-majoor Sosabowski’s Eerste Poolse Leger. Het monument is op 17 september 1985 onthuld.