Zandhappen begonnen in uiterwaarden (2015)

Alle films op deze website zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden gekopieerd. Het plaatsen van een link naar onze website is wel toegestaan.

Emmy en Yvonne. Prachtige namen, maar het gaat hier bepaald niet over een paar mooie meiden. Wie het tweetal in Afferdense en Deestse Waarden ziet rondschuimen, denkt eerder de vergelijking met twee gespierde kerels die de boel op z’n kop aan het zetten zijn.

Onlangs zijn de beide reuzevaartuigen, want dat zijn het, begonnen aan hun missie in het uiterwaardengebied. Op zoek naar zand en grind dat zich daar tienduizenden jaren geleden heeft afgezet. Zandzuiger Emmy graaft zich langzaam maar zeker en secuur een weg door het gebied, als een soort stofzuiger. Zij zorgt ervoor dat het opgeslobberde grove bodemmateriaal terechtkomt in de kolossale zandfabriek Yvonne. Dat monster – officieel  is het een ‘zandklasseerinstallatie’- schoont en scheidt de verschillende soorten zand en grint en maakt daar mengsels van. De meeste ‘specie’ wordt verwerkt tot beton; een deel  gaat naar de asfaltindustrie. Ongeveer dertig procent van de zand- en grindwinningen zal worden geëxporteerd naar België en Noord-Frankrijk.

Uiteraard was onze cineast Jos Kruisbergen erbij toen onlangs de ontgrondingen in het waardengebied ten oosten van Druten officieel van start gingen. De Maas en Waalse documentairemaker maakte er een korte reportage over. Het is de bedoeling dat Kruisbergen de zandwinning en wat daarna komt, ook de komende jaren blijft volgen. Want het duurt zeker twee jaar voordat de ‘put’ is leeggezogen en dan moet de afwerking nog komen. Half 2019 zal het gebied in niets meer herinneren aan het startmoment: maandag 3 augustus 2015. Dan ligt er een fraai natuur- en recreatiegebied, compleet met voetgangersbrug en parkeerplaatsen.

De twee vaartuigen kunnen per uur zes- tot zevenhonderd ton aan zand en grind winnen uit de plas, die steeds groter zal worden. Dat is 25.000 ton per week. Alles bij elkaar gaat het om 2,2 miljoen ton. Het watergebied krijgt uiteindelijk een diepte van maximaal vijftien meter en beslaat een oppervlakte van 250 hectare. Na de ontgronding wordt 158 hectare omgevormd tot natuurgebied, zo vertellen Karen Oostinga van Rijkswaterstaat en Frank Visser, productieleider van Dekker Grondstoffen. Voor de camera van Jos Kruisbergen zeggen ze nadrukkelijk dat de klus niet veel geluidsoverlast zal veroorzaken: “Alle gewonnen zand en grind wordt per schip via een speciaal gegraven kanaal en via de Waal afgevoerd.”

Niet alleen de zandbazen zijn gediend met de ontgronding, ook de inwoners van de regio. Het is al gezegd: het zogenaamde’ herinrichtingsgebied ‘ verandert in nieuwe natuur met veel recreatiemogelijkheden, maar bovendien wordt de veiligheid vergroot: het rivierwater wordt straks beter en sneller afgevoerd richting zee. En dat leidt tot een vermindering van het gevaar van hoog water.