Wateroverlast in Maas en Waal (2007)

Wateroverlast: in het Land van Maas en Waal weten ze er alles van. Vooral van de problemen die ontstaan als de rivieren zich uit hun winterbed laten glijden en het kwelwater aan de andere kant van de dijk wordt opgestuwd. Maar toen in de eerste week van juli 2007 een stortvloed vanuit de hemel neerdaalde op het lage land en het water zelfs uit de grond leek te komen, stonden de inwoners toch wel even te kijken.
Binnen één etmaal viel er tachtig tot honderd millimeter regen, en dat komt maar één keer in de 100 tot 150 jaar voor, zo vertelt Marinus van Herpen van het Waterschap Rivierenland. Het gevolg: sloten, riolen en overstorten konden de zondvloed niet meer aan. Zelfs de poldergemalen die op volle stoom werden gezet, wisten even geen raad met het enorme wateraanbod.

Onze filmkunstenaar Jos Kruisbergen filmde her en der de problemen die het gevolg waren van de immense buien die de toch al doorweekte bodem geselden: water in kelders, straten die blank stonden, natte boomgaarden en kwekerijen, gewassen op ondergelopen akkers, opstootjes van koeien op moddereilandjes in drijfnatte weilanden.
De brandweer maakte overuren. In Beneden-Leeuwen moesten de kelders van zorgcentra De Hey-Acker en St.-Elisabeth worden leeggepompt, in Druten die van De Kasteelhof. De Lauwse Fruitbuurt, de Waterstraat en de Brouwersstraat stonden blank.
Jos Kruisbergen filmde in onder meer Dreumel, Beneden- en Boven-Leeuwen en in de polder. En praatte met slachtoffers zoals een kweker wiens aardbeien natte voeten hadden gekregen, en met René Cruijsen, gemeenteraadslid, Polderbestuurder én agrariër. Cruijsens erwtenoogst loopt door de nattigheid groot gevaar: hij vreest dat het grootste deel van z’n planten is verzopen. Dat kan een schadepost van tienduizenden euro’s betekenen. Ook de fruitkwekers zijn bang: bomen kunnen er nu eenmaal niet tegen als hun wortels te lang door het water worden verstikt.
V
an het gerucht dat ‘de man met de sleutel’ van de gemalen op vakantie was, klopt niks, zegt Waterschapswoordvoerder Van Herpen. Net zo min als van het verhaal dat de gemalen te laat ‘op volle kracht’ zouden zijn gezet. Wel bleken de schuiven in de wetering bij Alphen een tijdlang niet voldoende te zijn gezakt, maar volgens deskundigen had dat nauwelijks invloed op de watersnood.
Eventuele schadeclaims moeten maar worden ingediend bij het Waterschap, aldus Van Herpen. Hij houdt wél een slag om de arm en laat doorschemeren dat de schuldvraag rond de overlast twijfelachtig is. ’t Was voor de Polder een kwestie van overmacht, zegt hij: “Hier valt niet tegenaan te pompen.”