Staande ovatie voor Jos Kruisbergen (2014)

Onze documentairemaker Jos Kruisbergen heeft het de laatste weken zwaar gehad. Erg zwaar. Want hoe zou het publiek reageren op een film waarin hij min of meer centraal staat? Kruisbergen had zich niet druk hoeven te maken. Samen met zijn broer Lou oogstte hij lof in de filmzaal van D’n Bogerd in Druten. En niet zo’n beetje ook. Geen wanklank was er te horen tijdens de drie compleet ‘uitverkochte’ donateursavonden van Tweestromenland in Beeld en Geluid.
Uitverkocht is niet het goede woord, want traditiegetrouw zijn alle filmvoorstellingen van de stichting gratis toegankelijk. De jaarlijkse donateursavonden zijn echter alleen open voor donateurs. En die hebben genoten, zo lieten ze tijdens de drie feestelijke avonden uitbundig weten. Muisstil, maar af en toe ook breed lachend lieten ze het leven van de cineast aan zich voorbij gaan. Een pittig leven dat voor het grootste deel in het teken stond (en staat) van ‘zijn‘ Rivierenland. En dat was te zien ook.
Jos’ broer Lou – eveneens een begaafd cineast, maar dan van speelfilms – had een serie interviews vastgelegd waarin Jos bijna tot op het bot werd gefileerd en geanalyseerd. Jos zelf voegde een en ander samen met daartussen beelden die hij de afgelopen twintig jaar maakte. Bekende maar zeker ook onbekende scenes kwamen op die manier voorbij.
En bescheiden als hij is oogstte Kruisbergen na afloop van de voorstellingen het klatergoud, dat zelfs ontaardde in een staande ovatie. “De rillingen liepen me over de rug”, zei het ‘slachtoffer’ later.
Hij was niet de enige die wat te vertellen had. Na één van de voorstellingen stak de West Maas en Waalse burgemeester Thomas Steenkamp de loftromper over zijn filmende onderdaan en de vrijwilligers die hem al die jaren het werken mogelijk hebben gemaakt. Hij riep de Maas en Waalse gemeenten op om de filmstichting toch vooral te blijven subsidiëren.
Datzelfde deed de Drutense wethouder Sjef van Elk tijdens de tweede voorstelling in D’n Bogerd. Hij bracht de leus van de stichting voor het voetlicht: ‘Wij geven het verleden een toekomst’. Van Elk was het daar helemaal mee eens, maar hij vond toch dat de stichting een veel grotere meerwaarde heeft. “Ze zorgt ook voor het heden”, zei hij. “Niet voor niets bestaat de stichting al zoveel jaren; bovendien slaagt ze erin om telkens maar weer volle zalen te trekken met mensen uit Maas en Waal en daarbuiten.”
Deze keer bevond zich wederom een aantal televisiecoryfeeën uit het Hilversumse onder het publiek. Ook zij hebben hun ogen uitgekeken. Ze vergeleken het werk van Kruisbergen met dat van beroemde film‘helden’ als Joris Ivens en Bert Haanstra.
Een van de vele bezoekers schreef in het gastenboek: ‘Deze film had ik voor geen goud willen missen.’ Een ander: ‘Geweldig, wat een prachtig levensverhaal; zoiets heb ik nog nooit gezien…’

nolleke dekkertoren afferden