Lauwe rouwt. Het roemloze einde van de ‘Boom van Mina Kuppen’  brengt nog steeds de gemoederen in beweging. Maar intussen beseft de bevolking van Beneden-Leeuwen dat de anderhalve eeuw oude plataan definitief uit het dorpshart is verdwenen. Dat er alleen nog maar herinneringen overblijven aan de statige reus.

En beelden. Jos Kruisbergen was erbij op die dag in  2007: vanaf het moment dat de eerste takken door kreunende motorzagen van het robuuste bomenlijf werden gescheiden, tot aan de dreun waarmee de immens dikke stam tegen de grond van het Lauwse Dorpsplein knalde.
Onze cineast maakte een prachtig filmpje over de laatste dagen van de Boom van Miene Kup zoals de plataan in de volksmond werd genoemd. Hij sprak met officials en omstanders en filmde een herdenking bij het gat dat uiteindelijk resteerde: het Lauws Smartlappenkoor zong treurliederen, er werden bloemen gelegd en dorpelingen plantten een kruis dat was gemaakt van takken van de oude boom. Jos Kruisbergen stopte ook historisch beeldmateriaal uit de archieven van de Stichting Tweestromenland in Beeld en Geluid in zijn film. En zo ontstond een korte documentaire die in z’n geheel kan worden bekeken op deze website.
De Boom van Miene Kup maakte ooit deel uit van een prachtige tuin rond het statige woonhuis van de familie Kuppen. Miene – officieel heette ze Wilhelmina – was een weldoenster. Ze deed veel goede dingen voor het dorp, schonk grote bedragen aan de kerk en maakte het door middel van een forse financiële injectie mogelijk dat driekwart eeuw geleden  verpleeghuis Sint-Elisabeth werd gebouwd. Mina was vooral gek op kinderen, maar zelf kon ze die niet krijgen. Ze opende haar tuin voor de dorpsjeugd die zich naar hartenlust kon uitleven in het speeltuintje, op de rolschaatsbaan, bij het hertenkampje en vooral ook onder de oude plataan.
De villa en de omliggende tuin bezijden de Zandstraat hebben inmiddels plaatsgemaakt voor een winkelcentrum. Alleen de hoogbejaarde boom bleef staan en werd sindsdien gekoesterd. Oudere inwoners van Beneden-Leeuwen vertellen dat hun grootouders er nog onder hebben gespeeld. De boom stond centraal bij tal van gebeurtenissen en evenementen: van markt en braderie tot boerenbruiloft en het schaatsfestijn Lauwe on Ice. Rond de winterse feestdagen werden de takken versierd met duizenden lampjes.
Door het hele jaar heen was de plataan een trefpunt voor velen. Vooral de jeugd vertoefde er graag. Onder het beschuttende gebladerte werden liefdesverklaringen uitgewisseld en soms diepgaande gesprekken gevoerd.
Er is dan ook geen mens die begrijpt dat zo’n markant levend monument uit het dorpsbeeld moest verdwijnen. De gemeente zegt dat er een fout is gemaakt door de aannemer die was belast met de reconstructie van het Dorpsplein: de dikke wortels van de plataan zouden daarbij per abuis zodanig zijn beschadigd dat de verder oergezonde boom geen enkele overlevingskans meer had.
Burgemeester Thomas Steenkamp vindt het ‘een stommiteit’. Volgens hem gaat het hier om een menselijke fout, “maar ik kreeg er kippenvel van.”
Het gezicht van wethouder Bert van Swam vertoont een nauwelijks ingehouden woede: “Dit is een emotioneel drama, een ramp voor het dorp.” De reactie van de omstanders liegen er evenmin om: “Brute bomenmoord”, klinkt het terwijl de enorme takken vallen en stuk voor stuk in de shredder verdwijnen.
Een dag later is alles weg: de houtpulp is afgevoerd naar een compostbedrijf; de restanten van de machtige stam wachten op het terrein van de gemeentewerf op een onzekere bestemming. Brandhout? Of wordt een deel ervan misschien verwerkt in een herinneringsobject dat ergens in het dorp komt te staan? Opmerkelijk: vijf jaar later staat ‘ie er nog steeds en wonder boven wonder is datgene wat er van de Boom van Miene Kup is overgebleven, toch weer uiitgelopen. Er gaan anno 2012 stemmen op om de boomresten terug te plaatsen in het Lauwse dorpshart. Wie weet…
Maar, zeggen ze in Beneden-Leeuwen, er moet hoe dan ook iets terugkomen op de plaats van de gesneuvelde boom. Een nieuw exemplaar, zo wordt gesteld. Of een kiosk. Plaatselijk kunstenaar Ed van Heck pleit voor ‘een spectaculaire dorpsfontein die het dorpshart zijn ziel teruggeeft’. Anderen denken aan een bronzen beeld van Mina Kuppen, als herinnering aan een vrouw die zo belangrijk is geweest voor Beneden-Leeuwen.
Maar iedereen is het over één ding eens: de oude boom had nooit gekapt mogen worden: “Een mooier monument kun je je toch niet voorstellen?”