De regio is nog volop bezig met de laatste feestelijkheden rond de bevrijdingsherdenking. Op verschillende plaatsen wordt de klok letterlijk teruggezet. Onze filmkunstenaar Jos Kruisbergen stond hier en daar vooraan: vooral de historische tocht van honderden legervoertuigen uit de Tweede Wereldoorlog leverde prachtige beelden op.
Je moest stevig zitvlees dan wel sterke kuiten hebben om alles goed te kunnen bekijken. Maar dat hadden de belangstellenden die zich hadden samengepakt langs de voormalige Market Garden-bevrijdingsroute. Het ging om tienduizenden mensen; alleen al tussen de gemeentegrenzen van Grave en Nijmegen stonden er naar schatting 15.000, ondanks de stevige buien die het feest zo af en toe geselden.
Ze zagen het allemaal voorbijkomen: motor-ordonnansen, jeeps, rupsvoertuigen, verbindingswagens, tankauto’s, gillende en rinkelende ambulances, legerfietsen en zelfs een oplegger met daarop een heuse stoomlocomotief. Alles gelardeerd met vrolijke muziek uit de tijd van de bevrijding. Samen met zijn geluidsman Geert Megens maakte cineast Jos Kruisbergen een mooie reportage die op deze website kan worden bekeken (elders op de site zijn nog meer documentaires over de oorlog te zien).
Je ziet ’t allemaal nog een keer gebeuren. Bevrijders, gehuld in benzinewalm en sigarenrook, met vlaggende meiden in mooi gerokte veertiger jarenmode aan boord. Grada Buiyan is oud genoeg om het zich allemaal nog te herinneren. Ze vertelt over de Engelsen en Canadezen die bij haar thuis waren ingekwartierd. En over de gliders die overkwamen en in onder meer Groesbeek en op ’t Broek bij Nederasselt landden. Als ze aan die tijd terugdenkt, kan ze wel huilen. “Ik wil geen oorlog meer.”, zegt Grada met een diepe zucht.
Hedy Belderok vindt het geweldig dat deze Market Garden-herdenking voor de 70e keer vorm heeft gekregen: “Heel bijzonder. Ik ben trots op Nederland”! Wijchens wethouder Marcel Thijsen is het daar hartgrondig mee eens. “Zo’n feest gun ik de hele wereld. Want drie uur vliegen hier vandaan rijden tanks in het echt…””
Ook de jeugd beseft dat. Neem nou Evy de Wildt: “Wij zijn vrij, maar we moeten niet vergeten dat er in andere landen oorlog is. Ik vind dat die moeten stoppen met de oorlog en vrede moeten sluiten.”