De kinderen van de Winssense basisschool De Wegwijzer en hun leerkrachten hebben het plechtig beloofd: zij gaan heel goed zorgen voor het plaatselijke oorlogsmonument. Ooit bracht de dorpsbevolking 1200 gulden bij elkaar om het gedenkteken voor de gevallenen op te richten. Maar na een aantal decennia was het wat in de vergetelheid geraakt. ‘Het vergeten monument’, zo wordt ’t genoemd in een filmpje van ons camerateam.
Maar sinds 2007 staat de eenvoudige gedenkplaat vlakbij De Wegwijzer weer volop in de belangstelling. Op de school is gepraat over de oorlog en de nasleep ervan. Dat leidde uiteindelijk tot het besluit dat het monument door de schoolkinderen zou worden geadopteerd. Zij gaan er voortaan voor zorgen.
Vandaar dat de Wegwijzer-kinderen een hoofdrol vervulden tijdens de herdenkingsplechtigheid op 4 mei 2007. Cameraman Jos Kruisbergen en geluidstechnicus Geert Megens waren erbij toen het monument door burgemeester Zijlmans en twee schoolkinderen opnieuw werd onthuld. Zij trokken samen de over de steen gedrapeerde nationale driekleur weg. Fleur droeg een zelfgemaakt gedicht voor. En de burgemeester verhaalde van de diepe wonden die de oorlog heeft nagelaten bij de nabestaanden van omgekomen Winssenaren en degenen die de strijd overleefden. De steen vermeldt de namen van in totaal twaalf slachtoffers: militairen en burgers.
De indrukwekkende plechtigheid werd bijgewoond door veel dorpsbewoners. Ook waren er 35 oud-strijders en oorlogsweduwen; het merendeel is ver boven de tachtig jaar. Ze luisterden naar de woorden van onder anderen vertegenwoordigers van de Market Garden Veterans Association, naar prachtige koralen, naar het Wilhelmus en uiteraard naar de ‘Last Post’ die ten gehore werden gebracht. En ze zagen toe hoe er bloemen en kransen werden gelegd.
Burgemeester Zijlmans en voorzitter Ard van Hulst van de Market Garden Association toonden zich zeer verheugd met de betrokkenheid van de Winssense schoolkinderen. “Die zijn goed op de hoogte van wat er tijdens de oorlog speelde”, zo hadden ze geconstateerd. Zijlmans: “En ze weten waarvoor ze leven: de vrijheid!”