Alle films op deze website zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden gekopieerd. Het plaatsen van een link naar onze website is wel toegestaan.

Terug in de tijd met de De Oude Gierpont

Door Jos Kruisbergen

In het schilderachtige dijkdorp Wamel, dat tijdens carnaval beter bekend staat als ’t Veergat, heerst momenteel een opwinding die het alledaagse leven doet vergeten. De kaarten voor het carnavalsfeest bij De Oude Gierpont vlogen als warme broodjes over de toonbank, en mensen van heinde en verre stromen toe om de festiviteiten in het pittoreske Waaldorp bij te wonen. Als filmmaker heb ik, ondanks talloze uitnodigingen uit het Maas- en Waalgebied, besloten om voor het eerst niet te filmen tijdens carnaval.

Terwijl ik door de geplaveide straten van het dorp wandel en over de dijk loop, word ik vriendelijk aangesproken door diverse oud-dorpsgenoten die graag herinneringen ophalen aan carnavalsvieringen van weleer. De tijden zijn veranderd, maar de nostalgie hangt nog steeds in de lucht. Verhalen over vervlogen dagen bij de Rut, waar een pony los rondliep in het café, worden gedeeld. In het hedendaagse klimaat zouden dergelijke taferelen wellicht op weerstand stuiten, aangezien zelfs een houten paard in de draaimolen niet meer is toegestaan vanwege strenge regelgeving. Ze zijn allemaal aan het gek worden. De dorpsbewoners delen hun zorgen over hoe de spontaniteit en vrijheid van vroeger lijken te worden ingeperkt.

Het muzikale hart van Wamel, bekend om zijn voortreffelijke harmonie die tot de beste van Nederland behoort, herbergt de legendarische Hofkapel de Kurkentrekkers. Tijdens carnaval brachten zij de zaal bij De Oude Gierpont bijna tot ontploffing. De dampen stegen op alsof de zaal veranderd was in een bruisende sauna. De dirigent van de hofkapel, Han Nuij, dirigeerde als een moderne Strawinski, en zijn muzikale leiding was zo subliem dat de muzikanten hun ogen niet van hem durfden af te wenden, om maar niet uit de maat te raken. Na afloop werd de erwtensoep van Thea Rutten beschouwd als een welverdiende beloning voor de muzikanten. Helaas is de Hofkapel nu geruisloos verdwenen, en de muzikale klanken in het dorp hebben een andere wending genomen, met dreunende bassen die nu de boventoon voeren. Oudere bewoners koesteren de herinneringen aan de muziek van de JPM band en de Hofkapel, maar erkennen ook dat elke generatie zijn eigen tijdperk heeft. Zelfs onze kleinzoon Thymen neemt speciaal vrij om geen moment van het carnavalsfeest te missen, een traditie die door velen wordt voortgezet.

Tijdens mijn wandeling en gesprekken met de lokale bevolking ontstond het idee om een film te monteren uit het rijke archief van eerder opgenomen materiaal. Mijn gedachten dwalen af naar mijn vader en moeder, die betrokken waren bij de oprichting van de carnavalsvieringen. Evenementen zoals een boerenbruiloft en het Harmaval, een carnavalsconcert, waren hoogtepunten die we wilden vastleggen. Mijn moeder stelde voor om voorafgaand aan de festiviteiten samen te komen met een groep ouderen, zodat hun verhalen voor latere generaties bewaard zouden blijven. We werden hartelijk ontvangen door Mien van Kessel, Sjaan Gerritsen, Nellie Graven, Tonnie Kerstens, Leny Bouwman, Diena Kruisbergen en Tonnie van Riel. Samen vertegenwoordigden ze zes eeuwen aan ervaringen. Hoewel ze helaas allemaal zijn overleden, leven hun verhalen voort, vastgelegd in de film.

“Een slagerij hadden jullie,” vertelt een dorpsbewoner in de film. “Veel vrienden kwamen langs voor een lekker karbonaadje. Mijn vrouw Corrie was een topkok, en na afloop bracht de Hofkapel de Kurkentrekkers een serenade, gevolgd door een vertrek naar Huize St. Henricius om daar een aubade te brengen.” De archiefbeelden tonen hoe carnaval in vroegere tijden werd gevierd, volgens de dorpsbewoners destijds het ware carnaval.

Een onverwachte thuiskomst tijdens carnaval van onze tweejarige kleindochter Sammie Lou bracht een extra dosis vreugde die geen enkel carnavalsfeest kon evenaren. De film eindigt met een glimlach, en de boodschap is helder: hoewel tijden veranderen, blijven de herinneringen aan vroeger en het vieren van het leven tijdloos en waardevol. Misschien, als wereldleiders eens carnaval zouden vieren, zouden oorlogen tot het verleden behoren.